Zaanstreek

Het prachtige landschap, dat je als het ware uitnodigt om op de fiets te verkennen had mij naar deze bijzondere plek gebracht. Ik wist dat als je op de bank, die daar stond plaatsnam en in stilte afwachtte, na enige tijd iemand verscheen aan wie je vragen kon stellen. Eenmaal ter plaatse duurde het niet lang of ik was als het ware een met de omgeving geworden. Dat maakte ook dat ik in eerste instantie niet merkte dat er inmiddels iets was veranderd. 

Tekst: Wim Verhoeven

Naast mij zat plotseling een vrouw die ik eerst niet echt helder kon waarnemen. Het was of er een mist om haar heen hing. Langzaam werden de contouren zichtbaar en constateerde ik dat zij een gehavende indruk maakte. Haar kleding zag er smerig uit. Hier en daar was nog een stukje zichtbaar waaruit je kon opmaken dat deze ooit een prachtig was geweest. Het haar hing slordig langs haar wangen naar beneden, maar ook hier waren nog plekken zichtbaar die lieten zien dat er eens betere tijden waren geweest. Ze keek mij met een veelzeggende blik aan. 

‘Ik had je eerder verwacht’, waren haar eerste woorden. Omdat ik niet helemaal begreep wat zij bedoelde keek ik haar vragend aan. ‘Het is later dan je denkt voor jouw soort’. Ik zei dat ik dat idee ook had en dat het op dit moment veel zichtbaarder was geworden. Nu met die coronacrisis zag je pas goed waar het fout was gegaan. ‘Je bedoelt dat er voor deze tijd niet voldoende inzicht was om de bakens rigoureus te verzetten?’, stelde ze lachend terwijl een zwarte tand zichtbaar werd. Een ongemakkelijk gevoel maakte zich van mij meester. ‘Kunt u iets over uzelf vertellen’, een voorzichtige vraag van mijn kant. Het antwoord liet niet lang op zich wachten. 

‘Er is een tijd geweest dat ik zelf aan het roer stond van het hele systeem, maar de sapiens waartoe jij behoort heeft gemeend de bediening van de instrumenten voor een deel over te nemen. Hij is door economische drang naar vermeerdering een strijd met de omgeving, zichzelf en zijn soortgenoten aangegaan. Waarschijnlijk door de intelligentie en het oppermachtige gevoel dat daaruit voortvloeit weigerden jullie te luisteren naar overduidelijke signalen.’ 

Ik vond het tijd om hier tegenwicht te bieden. ‘Er wordt wel veel aandacht geschonken aan een transitie die we allemaal willen. We plaatsen windmolens en zonnepanelen, de verduurzaming spat ervan af. We willen echt veranderen’. Ze keek me met een ongelovige blik aan. Luister’, zei ze. ‘Mijn haar zit onder de olie, mijn organen zitten vol met microplastic en het wordt steeds warmer. Chemicaliën zorgen ervoor dat ik last heb van verlammingsverschijnselen, schoon drinkwater wordt schaarser en mijn ademhaling wordt belemmerd door fijnstof. Het leven van jou en je soortgenoten is mogelijk omdat een delicaat systeem van organismen in mij dit nog ondersteunt. Wat als dat niet meer het geval zou zijn?’. 

Ik maakte duidelijk dat mensen erg onder de indruk waren van de corona pandemie. Deze gaat er zeker voor zorgen dat ze in actie komen om alles anders aan te pakken. Vermindering van consumptie en vooral wereldwijde samenwerking om ons leven in balans te brengen met de draagkracht van de aarde. ‘Mooi, maar de gedachte om mij te beheersen kan jullie duur te staan komen. Ik zou zeker rekening houden met ‘verrassingen’ als de veranderingen die je noemt niet tot stand komen’. Ik keek naar de vliegtuigen die overkwamen en het vuilnis dat verderop in de berm was gestort. Een ongemakkelijke ontmoeting.