Zaanstreek

Na jaren van beloftes is er nu dan eindelijk zicht op een plan voor de toekomst voor het 'beschut werken', voor mensen die behoeften hebben aan intensieve begeleiding op een aangepaste werkplek. Helaas is het plan de doodsteek voor het beschut werken zoals we dat nu kennen bij de sociale werkvoorziening BaanStede, voor hun huidige begeleiders en worden zorginstellingen met ervaring met de doelgroep op afstand gezet. Zonder goed uitgewerkte ideeën worden kwetsbare mensen bij de Sociale Wijkteams in de schoot geworpen. De SP voorziet dan ook onaanvaardbare risico's.

Bijdrage in de raadsvergadering van 2 juli 2015 door fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer

De SP heeft haar zorgen over het gebrek aan een No-riskpolis vanaf 2016 al vorige week geuit. Onze SP-wethouder Arjan Vliegenthart zei in Amsterdam al dat “een No-riskpolis absolute voorwaarde is om weifelende werkgevers over de streep te trekken”.

Ook vielen en vallen wij over de doelstelling vervat in artikel 9, lid 4 van de gewijzigde verordening: “Het college stelt het aantal beschutte werkplekken tegen wettelijk minimum loon ... vooralsnog vast op nul”. Want er zijn nu al 133 beschutte werkplekken in de oude situatie in Zaanstad en landelijk wordt er op termijn uitgegaan van 30.000 beschutte werkplekken, wat omgerekend neerkomt op ruim 260 beschutte werkplekken in Zaanstad. Dan is ‘nul’ beschutte werkplekken volstrekt onrealistisch en het argument van ‘maatwerk’ snijdt daarvoor geen hout: je kunt best op basis van realistische schattingen al prognoses maken. Het college kiest gewoon op ideologische gronden voor zo mijn mogelijk beschutte werkplekken. Zeg dat dan!

Een ander punt dat voor ons overeind blijft staan zijn de kosten. Ten eerste staat onder andere in het onderzoeksrapport van Hiemstra & De Vries dat “(d)agbesteding uit laten voeren in combinatie met beschut werken door Baanstede ... goedkoper (is)”. Dus BaanStede kan het het goedkoopst!

En één van de overwegingen in het raadsvoorstel is het “(n)iet voorzetten van een voorziening met een verplicht loongebouw”, want dat is een “relatief dure voorziening, waarbij een langdurige financiële verplichting wordt aangegaan”. Kennelijk zijn collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) maar lastig. Ik zei vorige keer al: hoe cynisch kun je zijn? Zeker als degenen die dit beleid uitstippelen, de wethouders, beleidsmensen en ingehuurde onderzoekers wèl een cao of in ieder geval een bovenmodaal salaris hebben en niet bepaald afhankelijk zijn voorzieningen voor kwetsbare mensen.

Maar goed: ondanks de lagere kosten bij uitvoering van beschut werk door BaanStede kiest dit college er voor de Sociale Wijkteams (SWT’s). Dat is uitdrukkelijk niet onze keuze. Gegeven de vier opties die het college ons presenteerde, zouden wij nu kiezen voor scenario A: uitvoering door BaanStede.

De SWT’s hebben, zo gaf de wethouder vorige week toe, weinig gespecialiseerde kennis in huis voor het begeleiden van deze doelgroep. Wij denken dat de wijkteams, die al zoveel op hun bordje hebben gekregen, niet voorbereid op het duurzaam en goed begeleiden van deze doelgroep. Wij vinden het risico te groot, een risico dat je met deze doelgroep niet moet nemen op basis van nog vage ideeën.

Dit gevoel dat we aan iets beginnen, weer een slecht uitgewerkt plan na het debacle rond Agens, zit ons vooral dwars, door de partners waarop de uitwerking van dit plan is gebaseerd is. De ene is Dock, dat zegt 'dat er eind moet komen aan de discussie over verdringing'. Terwijl verdringing op de arbeidsmarkt juist een urgent probleem is dat mensen werkloos maakt.

En de andere partner is TSN. TSN verkeerd al langere tijd in zwaar weer, met massaontslagen tot gevolg. Wat als het helemaal misgaat, en TSN geheel of gedeeltelijk omvalt, zoals Agens?

Daar zitten wij en deze doelgroep niet op te wachten. Ze verdienen beter!

Om deze reden kunnen we nooit met deze plannen voor het Beschut Werken instemmen. We vinden het ook getuigen van weinig besef van en compassie met de doelgroep waar het om gaat, en het doet geen recht aan de zorgen die deze raad al jaren uitspreekt over het beschut werk.

Alhoewel goedbedoeld, heeft de SP ook grote moeite met motie 71 van ROSA, PvdA en anderen. Weliswaar wordt daarin ‘loonvormende arbeid’ terecht boven dagbesteding geplaatst, waarmee een belangrijke kritiek van ons op de plannen van het college wordt weggenomen. Ook vraagt de motie om inzicht in de uitvoering door de SWT’s. Interessant is ook de verwijzing naar de nieuwe aanbestedingswet en de impliciete aanname dat het met de SWT’s niet zal lukken.

Waar de SP echter moeite mee heeft is dat de motie ondanks alle rinkelende alarmbellen toch meegaat met scenario B: de uitvoering door de SWT’s. En dus ook met hogere kosten, mogelijke menselijke drama’s en het verkwanselen van rechten als minimumloon en pensioenopbouw.

Al met al kan de motie, die nu al op steun van een meerderheid kan rekenen, wat betreft de SP de keuze voor scenario B niet rechtvaardigen.