Zaanstreek

Na jaren van beloftes is er nu dan eindelijk zicht op een plan voor de toekomst voor het 'beschut werken', voor mensen die behoeften hebben aan intensieve begeleiding op een aangepaste werkplek. Helaas is het plan de doodsteek voor het beschut werken zoals we dat nu kennen bij de sociale werkvoorziening BaanStede, voor hun huidige begeleiders en worden zorginstellingen met ervaring met de doelgroep op afstand gezet. Zonder goed uitgewerkte ideeën worden kwetsbare mensen bij de Sociale Wijkteams in de schoot geworpen. De SP voorziet onaanvaardbare risico's.

Bijdrage in het Zaans Beraad van 25 juni 2015 door fractievoorzitter Patrick Zoomermeijer

Hoe verhoudt artikel 12 uit de gewijzigde verordening over de No-riskpolis zich tot de ons beschikbare informatie dat voor mensen met een loonwaarde 30% onder het minimumloon er geen No-riskpolis mogelijk is? Recent trok de Vereniging Nederlandse Gemeenten nog aan de bel omdat het ‘beschut werken dreigt te mislukken’ omdat de regering de 8.500 euro bijdrage per werkplek al erg krap heeft begroot en een No-riskpolis voor deze kwetsbare doelgroep absoluut noodzakelijk is, maar niet door Den Haag voorzien. Onze SP-wethouder Arjan Vliegenthart zei in Amsterdam al dat “een No-riskpolis absolute voorwaarde is om weifelende werkgevers over de streep te trekken”. Wethouder: is dit nu met artikel 12 ondervangen of is er nog steeds geen No-riskpolis voor mensen met een loonwaarde van 30% onder het minimumloon? Ook na 2015?

En dan meer principieel, namelijk over de doelstelling vervat in artikel 9, lid 4 van de gewijzigde verordening: “Het college stelt het aantal beschutte werkplekken tegen wettelijk minimum loon (WML) (als bedoeld in artikel 10b van de wet) vooralsnog vast op nul”

Waarom nul? Er zijn nu al 133 beschutte werkplekken in de oude situatie in Zaanstad en landelijk wordt er op termijn uitgegaan van 30.000 beschutte werkplekken, wat omgerekend neerkomt op ruim 260 beschutte werkplekken in Zaanstad. Daarmee lijkt nul beschutte werkplekken onrealistisch en eerder financieel gemotiveerd, als een begrotingsdoelstelling. In de presentatie vorige week was sprake van 55 beschutte werkplekken, dat is minder dan de 133 die er nu al zijn, terwijl er dus in de toekomst er meer worden verwacht. Dus wethouder: Hoezo “nul”?

Een ander principieel punt zijn de kosten. Ten eerste staat onder andere in het onderzoeksrapport van Hiemstra & De Vries dat “(d)agbesteding uit laten voeren in combinatie met beschut werken door Baanstede ... goedkoper (is)”. Dus BaanStede kan het het goedkoopst?

En één van de overwegingen in het raadsvoorstel is het “(n)iet voorzetten van een voorziening met een verplicht loongebouw”, want dat is een “relatief dure voorziening, waarbij een langdurige financiële verplichting wordt aangegaan”. Of in de woorden van de presentatie van vorige week: ‘loonstijgingen zijn een onzekere factor’ en kennelijk zijn collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) maar lastig. Cao’s die in Nederland een recht zijn, een uiting van participatie, waarvan de onderhandelingen door gemeenten lange tijd zijn tegengewerkt en cao’s wethouder, die in dit geval voor een doelgroep van toepassing zijn met lonen op het niveau op of rond het minimumloon. Hoe cynisch kun je zijn? Zeker als degenen die dit beleid uitstippelen, de wethouders, beleidsmensen en ingehuurde onderzoekers wèl een cao of in ieder geval een bovenmodaal salaris hebben en niet bepaald afhankelijk zijn voorzieningen voor kwetsbare mensen.

Hoe verhoudt deze klaagzang over een ‘duur loongebouw’, of “goudgerande arbeidsvoorwaarden”, zoals uw voorganger wethouder Struijlaart met dezelfde pathos als huidig werkgeversvoorzitter deze week “labbekak” zei, hoe verhouden die stijgende lonen zich tot de onderzoekers over dat BaanStede, met cao-loon uiteraard, het het goedkoopste kan?

En tot slot: ondanks de lagere kosten bij uitvoering van beschut werk door BaanStede is er gekozen voor de Sociale Wijkteams (SWT’s). De SWT’s, vooralsnog met weinig tot geen gespecialiseerde kennis in huis, die door de aanbestedingen geen visie op de langere termijn kunnen ontwikkelen, en overigens slechts gericht op de wijkteams van Dock en TSN. Waarom, los van de financiële consequenties, niet gekozen voor de ervaring en het netwerk van BaanStede of van de zorginstellingen?

Zijn de wijkteams, die al zoveel op hun bordje hebben gekregen, voorbereid op het duurzaam en goed begeleiden van deze doelgroep? Welke concrete plannen hebben ze daarvoor, buiten beloften en toezeggingen? Wij vinden het risico te groot, een risico dat je met deze doelgroep niet moet nemen op basis van nog weinig uitgewerkte ideeën of garanties.

Dit gevoel dat we aan iets beginnen, weer een slecht uitgewerkt plan na het debacle rond Agens, zit ons vooral dwars, door de partners waarop de uitwerking van dit plan is gebaseerd is. De ene is Dock, dat zegt 'dat er eind moet komen aan de discussie over verdringing'. Terwijl verdringing op de arbeidsmarkt juist een urgent probleem is dat mensen werkloos maakt.

En de andere partner is TSN. En TSN verkeerd al langere tijd in zwaar weer, met massaontslagen en rinkelende alarmbellen. Daar stelde de SP al eerder vragen over. En nu is Vérian vandaag – terecht – teruggefloten wegens ongeoorloogde eenzijdig opgelegde loonsverlagingen. Deze uitspraak zal TSN ook raken, dat iets vergelijkbaars ook bij haar personeel heeft gedaan. Wat als het helemaal misgaat, en TSN geheel of gedeeltelijk omvalt, zoals Agens?

Daar zitten wij en deze doelgroep niet op te wachten. Ze verdienen beter!