Zaanstreek

Van Rutger Bregman tot Roland Duchâtelet (in België) tot de hoofdeconoom van de bank BNP Paribas, de voorstanders van een basisinkomen zijn legio, en bevinden zich zowel links als rechts in het politieke spectrum. Veel linkse progressieve mensen voelen zich instinctief aangetrokken door de idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen. Ze zien zo'n basisinkomen als de oplossing voor tal van problemen: armoede en ongelijkheid, werkloosheid enerzijds en overwerkte werknemers anderzijds, bullshit-jobs, burn-outs, de gevolgen van toenemende automatisering...

Ronald Reagan en Margaret Thatcher kwamen in de jaren tachtig niet uit de lucht vallen. Zo laat Wolfgang Streeck in Gekochte Tijd zien. Hij legt uit hoe democratie en kapitalisme altijd op gespannen voet met elkaar hebben gestaan en hoe deze spanning in de jaren tachtig leidde tot de geboorte van de neoliberale revolutie.

Op dit moment lopen de temperaturen koortsachtig op.
 En niet alleen de buitentemperatuur, maar ook broeit het in de rest van Nederland en de wereld.
 Griekenland zit op moment van dit schrijven in een eindstrijd met Tsipras als linkse hoeder tegen het kapitalisme. In Nederland vliegen de zorgontslagen ons om de oren en komen er meer en meer mensen gedwongen in de bijstand terwijl de kosten voor levensonderhoud stijgen en de huren niet meer te betalen zijn.

Uit de werkloosheidsramingen van de planbureaus (CPB-SCP) zullen in de toekomst steeds minder laagopgeleiden een baan hebben. Daaraan gekoppeld is het scenario dat ook de armoede onder deze groep zal toenemen. De kloof tussen arm en rijk zal groter worden.

Er zijn plekken waar je echt met de kwetsbaarheid en verscheidenheid van mensen wordt geconfronteerd. In zorgboerderij Vredesbest in Assendelft levert BC Works dagbesteding op maat voor jongvolwassenen met verstandelijke beperking. Ook komen er jongeren uit de jeugdzorg of van school met een leerontzegging. Linda van den Berg en Paul Constant zijn enige jaren geleden met deze dagbestedingplek begonnen. De laatste zit tegenover mij zal wat meer vertellen over deze zorg.

Tilburg wil stoppen met het controleren van mensen in de bijstand. Volgens de gemeente Tilburg is dat beter voor hun gezondheid en voor hun kans op werk. Tilburg wil de wettelijke regels die gelden voor de bijstand, bijvoorbeeld over bijverdiensten, tijdelijk buiten werking stellen. Het gaat om een proef met een kleine groep mensen. De gemeente hoopt op toestemming uit Den Haag voor dit 'vertrouwensexperiment'. Dat moet in Zaanstad toch ook kunnen?

SP, ROSA en GroenLinks dienen vanavond een voorstel in voor een experiment met een bijstand zonder voorwaarden. We willen zien of zo'n 'regelarme bijstand' bijdraagt aan het welzijn van de uitkeringsgerechtigden. En zo een einde te maken aan neoliberale, onzalige focus op het neerleggen van de schuld voor werkloosheid bij de werklozen, zonder iets aan de oorzaken te doen. Ook kunnen we zo geld besparen denken wij. Dit is van sociaal en economisch oogpunt beter dan de 'werklozenindustrie' en haar repressie in stand te houden.

Na jaren van beloftes is er nu dan eindelijk zicht op een plan voor de toekomst voor het 'beschut werken', voor mensen die behoeften hebben aan intensieve begeleiding op een aangepaste werkplek. Helaas is het plan de doodsteek voor het beschut werken zoals we dat nu kennen bij de sociale werkvoorziening BaanStede, voor hun huidige begeleiders en worden zorginstellingen met ervaring met de doelgroep op afstand gezet. Zonder goed uitgewerkte ideeën worden kwetsbare mensen bij de Sociale Wijkteams in de schoot geworpen. De SP voorziet onaanvaardbare risico's.

De SP ziet in de analyse Staat van de Stad, maar vooral ook via de mensen met wie wij continu in contact zijn, onze achterban, dat er onderwerpen zijn die gewone mensen in hun dagelijkse leven ervaren, waar dringend iets aan zou moeten gebeuren.

De wereld verkeert vandaag in een diepe crisis. Tegelijk wil men ons doen geloven dat het neoliberale groeimodel het enig mogelijke is. De Portugese socioloog Boaventura de Sousa Santos prikt deze mythe door en maakt er zijn missie van om een kennisleer van alternatieven uit te bouwen. Hoog tijd dat de universiteiten ramen en deuren openen om alternatieve kennis binnen te laten, aldus de Sousa.