Zaanstreek

Afgelopen week ontstond er weer veel commotie rond de verbindingsweg A8-A9 die net benoorden Zaanstad, in de groene open ruimte en dwars door het werelderfgoed De Stelling van Amsterdam zou moeten worden aangelegd. De oorzaak van alle commotie was het rapport van ICOMOS (International Council on Monuments and Sites). ICOMOS wordt ingeschakeld voor het UNESCO werelderfgoed.

Foto: Anna de Groot / www.zaanstreek.sp.nl

De Stelling van Amsterdam is een 135 kilometer lange verdedigingslinie rondom Amsterdam, aangelegd tussen 1880 en 1914. Het leger, de regering en de koning(in) zouden zich binnen deze ring kunnen terugtrekken bij een aanval op Nederland. De Stelling bestaat uit 42 forten en vier batterijen en een groot aantal dijken en sluizen op een afstand van 15 tot 20 kilometer van Amsterdam. Allen omgeven door een prachtig landschap. De Stelling van Amsterdam is één van de 10 werelderfgoederen die Nederland rijk is. Sinds 1996 staat de Stelling van Amsterdam op de lijst van UNESCO Werelderfgoed vanwege zijn unieke karakter en de bijzondere geschiedenis. De provincie Noord-Holland is siteholder van de Stelling van Amsterdam en daarom verantwoordelijk om de Uitzonderlijke Universele Waarde (kernwaarden) van dit Werelderfgoed te behouden en te beschermen.

De Spaanse landschapsarchitecte Ana Luengo bracht namens ICOMOS in oktober een bezoek aan het groene gebied tussen Assendelft en Heemskerk/Beverwijk, waar de provincie Noord-Holland de provinciale snelweg A8-A9 wil aanleggen. Spannend! De betrokken inwoners van het gebied hielden hun adem in en wachtten reikhalzend op het rapport dat ICOMOS zou uitbrengen. De vraag was: mag de snelweg A8-A9 het werelderfgoed Stelling van Amsterdam doorsnijden? En als dat mag, hoe dan?

Op donderdag 23 november kregen de Noord-Hollandse statenleden het ICOMOS- rapport en een brief van Gedeputeerde Staten binnen. En gelijk werd het een drukte van belang bij ons Zaanse statenlid Anna de Groot.
Wat staat er, kort gezegd, in het rapport? De A8-A9 mag niet aangelegd worden door de Stelling van Amsterdam. Dit zou het werelderfgoed onherstelbare schade aandoen. Deze uitspraak zorgt ervoor dat twee varianten, de Heemskerk- en de Golfbaanvariant in elk geval door ICOMOS worden afgeraden. ICOMOS gaf ook nog enkele ongevraagde adviezen. Omdat alle varianten voor de A8-A9 slecht zijn qua luchtkwaliteit en maar weinig tijdwinst opleveren moet ook de nulplus- variant, de weg op palen langs Krommenie, er maar niet komen.

Én ICOMOS vindt dat de Stelling van Amsterdam, in plaats van afbraak, juist reparatie behoeft. Versterking van de landschappelijke waarden en de rust en stilte zijn ’cruciaal’, stelt ICOMOS. De afgelopen twintig jaar is het noordwestelijke kwart van de Stelling aangetast door de verplaatsing van de A9, de aanleg van de nieuwbouwwijken Saendelft en Broekpolder en de komst van bedrijventerrein De Trompet met zijn enorme windturbine. Ook het Texaco- benzinestation en het wegrestaurant zouden eigenlijk verplaatst moeten worden. Ook moet er streng toezicht gehouden worden op de agrarische nieuwbouw, die het landschap ook aantast.

Hoe gaan Gedeputeerde Staten van Noord-Holland nu verder? Die gaan overleggen met de ministers van OCW ( Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en I&W (Infrastructuur en Waterstaat) “over de duiding en de gevolgen van het advies voor de A8-A9 en andere ruimtelijke projecten in de regio, alsook voor het UNESCO- werelderfgoed Stelling van Amsterdam”. Met andere woorden, Gedeputeerde Staten gaat proberen het voor elkaar te krijgen dat de snelweg A8-A9 alsnog wordt aangelegd.

De telefoon stond de afgelopen dagen roodgloeiend ten huize van statenlid Anna de Groot. Alom blijdschap bij de tegenstanders van de A8-A9! De SP Zaanstreek en de fractie van de SP in Provinciale Staten vinden het ook een verblijdend bericht. Die vinden namelijk dat de verbindingsweg A8-A9 er niet moet komen. En we hebben al heel veel gedaan om de A8-A9 te voorkomen.

Het vervolg is nog ongewis. Gaat het Gedeputeerde Staten van Noord-Holland lukken extra miljarden van het Rijk los te krijgen? Komt er dan een volledig ondertunnelde A8-A9? Komt er een nieuwe planstudie, wellicht voor een héél andere plek voor een verbindingsweg? Gaat Gedeputeerde Staten, in overleg met het Rijk, ertoe over om tóch maar de Stelling van Amsterdam te doorsnijden en daarmee de status van werelderfgoed te verliezen?
We gaan het zien!

Meer lezen?

• Draagt de verbinding A8-A9 wel bij aan bereikbaarheid en leefbaarheid?
• 'Wethouder, wat levert de A8-A9 Zaanstad nu eigenlijk op?'
• 'Verbinding A8-A9: wie betaalt de rekening?'
• De SP wil helemáál geen weg A8-A9
• Waarom de SP de A8-A9 wil schrappen
• De SP en de A8-A9
• Onderzoeksrapport A8-A9 door SP: een weg in schaapskleren
• Doorttrekking A8-A9 lost niets op
• Waarom geen A8-A9 langs het Noordzeekanaal?