Zaanstreek

Als je mindervalide bent, dan heb je het extra zwaar, omdat het niet vanzelfsprekend is
dat je zomaar de mogelijkheden krijgt om deel te nemen aan de maatschappij. Met de huidige bezuinigingsdrift van de overheid kan dit nog moeilijker worden. Ik ben deze middag op uitnodiging te gast bij een bewoonster van een aanleunwoning in het Erasmushuis. Een paar mensen willen met mij spreken.

Direct na binnenkomst en het serveren van de koffie openen de deelnemers de discussie. Ik spreek deze ochtend met cliënten van, zoals het wordt genoemd, 'sector werk en inkomen' (sociale zaken). Zij behoren tot de groep minima in de breedste zin van het woord.

Wim Verhoeven, schrijver van de Koffiekring Zaanstad: "Hoe langer ik mijn reis vervolg des te complexer wordt het beeld van de samenleving. De vrije markt kent in materieel opzicht winnaars, maar sociaal gezien steeds meer verliezers. Publicaties genoeg die deze stelling over beide categorieën ondersteunen zoals: Rijkste 1 procent bezit bijna een kwart van alle vermogen. Huishoudens met hulp van de voedselbank met 30% gestegen. Bijstandsgezin dit jaar in de rode cijfers."

Op de balie staat een verse pot koffie. ‘Raad en daad’, zoals de majoor het noemt is een luisterend oor en het lenigen van de ergste nood voor mensen die tussen de ‘wal en het schip’ zijn geraakt. Het ‘wapen’ waarmee men strijdt is ‘goedheid’ met het geloof als uitgangspunt. Wat er met je is gebeurd of hoe je er ook aan toe bent doet niet ter zake.

Een gesprek met vrouwen van Marokkaanse- en Turkse afkomst, laat niet alleen een cultuurverschil zien. De afstand tussen de participatiesamenleving, die de overheid voor ogen heeft en de realiteit van hun leven lijkt zeer groot.

Hoe dieper je in de huidige maatschappij kijkt, des te meer valt de verandering op die deze heeft doorgemaakt. Herinneren we ons nog wel dat we ooit op weg waren naar een situatie, waarin de mens centraal zou staan? Wanneer is het moment en de gedachte ontstaan al de macht uit handen te geven en de winstmaximalisatie van grote bedrijven voorrang te verlenen boven alles?

Ook hier is gastvrijheid meteen iets dat opvalt. Ik word onmiddellijk opgenomen in de kring van mensen die zeker iets te vertellen hebben. Het is echt verrassend te merken dat bijna iedereen popelt om een mening te geven. Hoewel er veel verschillende onderwerpen boven de tafel zweven blijkt ‘eenzaamheid’ een heet hangijzer.

Op tafel liggen krantenknipsels van de afgelopen tijd met titels waarin onrust, frustratie, twijfel en onzekerheid de boventoon voeren. Ik ontmoet vanavond mensen van BaanStede om onder het genot van een kop koffie een gesprek te hebben over de maatschappelijke veranderingen. Hoe zien zij de wereld waarin we leven? Alvorens over allerlei zaken te spreken, belanden we automatisch bij het moment dat de wereld voor hen totaal veranderde.