Zaanstreek

De SP is weliswaar de grootste partij op links geworden bij de laatste verkiezingen, maar is dat met slechts 11,6 procent van de stemmen. De positie van links als geheel is op dit moment deplorabel: een stemmenpercentage van 30 procent voor PvdA, GroenLinks, SP en PvdD in totaal betekent dat een linkse meerderheid en regering op dit moment volstrekt niet aan de orde is. Ondanks een zware economische crisis en een historisch impopulair kabinet dat een snoeihard rechts beleid voert, is het ons blijkbaar nog onvoldoende gelukt mensen het vertrouwen te geven dat een links alternatief mogelijk is.

De SP staat in november voor de keuze tussen twee uiteenlopende voorzitterskandidaten. Die keuze tussen personen is minder belangrijk dan andere zich opdringende keuzes. Ook in het tijdperk Marijnissen voelde de SP zich genoodzaakt tot een aantal koersveranderingen. De enige constante factor bleef dat de SP zich meer dan andere partijen richt op de belangen van mensen met de laagste inkomens en de zwakste posities op de arbeidsmarkt. Voor de rest was het een oneindige zoektocht naar mogelijk succes, vol experimenten en optimisme en met wisselend resultaat.

Mainstream politici worden beloond voor goed gedrag door het bedrijfsleven. Als ze zich toch niet aan het neoliberale script houden, dan worden zij door de media aangevallen. Politici adapteren daarmee permanent eisen van media en grootbedrijven. Zodra politici gekozen zijn, zijn kiezers onbelangrijk.

Het is natuurlijk makkelijk om tekeer te gaan tegen mensen die anders lijken. Want in opstand komen tegen de bazen, hun politiek en dit systeem, dat is niet Nederlands. Toch? We laten ons liever wat wijsmaken door een ex-VVD’er en ondernemer die geld krijgt van Amerikaanse en Israëlische miljonairs om Nederland de vernieling in te helpen met zijn Partij voor de Vennootschappen. Of denk jij nu echt dat die handpoppen aan de kant staan van de mensen op de werkvloer?

Als Kevin Wevers geen afgestudeerd jurist was geweest, was hij nu een fantastische bloemenvouwer. Toen hij zijn studie had afgerond en niet meteen werk vond, kwam hij bij de consulent van de sociale dienst. In Aalten. Die was onverbiddelijk: Wevers was klaar met studeren, het was voor hem de hoogste tijd om te re-integreren in de maatschappij.

Van Rutger Bregman tot Roland Duchâtelet (in België) tot de hoofdeconoom van de bank BNP Paribas, de voorstanders van een basisinkomen zijn legio, en bevinden zich zowel links als rechts in het politieke spectrum. Veel linkse progressieve mensen voelen zich instinctief aangetrokken door de idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen voor iedereen. Ze zien zo'n basisinkomen als de oplossing voor tal van problemen: armoede en ongelijkheid, werkloosheid enerzijds en overwerkte werknemers anderzijds, bullshit-jobs, burn-outs, de gevolgen van toenemende automatisering...

In 1997, toen de Europese Monetaire Unie nog in aanbouw was, en de Euro nog niet bestond, waarschuwden kritische economen voor mogelijk rampzalige gevolgen als de introductie op de 'neoliberale manier' door zou gaan. Er werd niet naar ze geluisterd, om het maar zacht uit te drukken. Maar achteraf bekeken is precies uitgekomen waar ze voor waarschuwden. Een gesprek, over 'toen en nu' met twee van hen; Geert Reuten (tevens voormalig Eerste Kamerlid SP) en Kees van der Pijl.

Ronald Reagan en Margaret Thatcher kwamen in de jaren tachtig niet uit de lucht vallen. Zo laat Wolfgang Streeck in Gekochte Tijd zien. Hij legt uit hoe democratie en kapitalisme altijd op gespannen voet met elkaar hebben gestaan en hoe deze spanning in de jaren tachtig leidde tot de geboorte van de neoliberale revolutie.

De leiding van Syriza heeft de Griekse werkende bevolking naar een opmerkelijke nederlaag gebracht door steun te geven aan een hard besparingsbeleid, een de facto koloniale status en potentieel een brede demoralisatie onder de bevolking.

Ik zal beginnen met iets te vertellen over het tot stand komen van het door iedereen als goed leesbaar geprezen boek ‘Een banier waar geen smet op rust’. De geschiedenis van het trotskisme in Nederland, 1938 – heden.